การล้างจมูกสำหรับโรคไซนัสอักเสบเฉียบพลัน

ทำไมต้องล้างจมูก?

ไซนัสอักเสบเฉียบพลันมักเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ทำให้เยื่อบุจมูกบวมและมีน้ำมูกหรือหนองค้างอยู่ในโพรงจมูกและไซนัส การล้างจมูกเป็นวิธีเสริมการรักษาที่ปลอดภัยและได้ผลดี มีประโยชน์ดังนี้

• ชะล้างน้ำมูก หนอง และสารก่อการอักเสบออกจากโพรงจมูก

• เพิ่มประสิทธิภาพของยาพ่นจมูก เช่น สเตียรอยด์ เพราะช่วยให้ยาเข้าถึงเยื่อบุได้ดีขึ้น

น้ำเกลือที่ใช้

• ควรใช้น้ำเกลือปราศจากเชื้อ (Normal saline 0.9%) หรือน้ำสะอาดที่ผสมกับเกลือสำเร็จรูปทางการแพทย์ที่ขายเป็นซองๆ

• เริ่มต้นที่ความเข้มข้นใกล้เคียงกับร่างกาย (Isotonic saline) ก่อน หากใช้ซองเกลือสำเร็จรูป 1 ซอง จะได้น้ำเกลือความเข้มข้นปกตพอดี

• หากไม่ได้ผลอาจเพิ่มความเข้มข้นของเกลือได้ (Hypertonic saline 2–3%) ซึ่งช่วยลดอาการบวมได้ แต่บางคนอาจแสบจมูก

วิธีการล้างจมูก

1. เตรียมน้ำเกลือในภาชนะที่เหมาะสม เช่น ขวดบีบ (squeeze bottle) หรือกระบอกฉีดยาขนาดใหญ่ (20–50 มล.) โดยไม่ต้องใส่เข็ม หากมีจุกสวมปลาย จะทำให้ฟิตกับรูจมูกได้ดีขึ้น

2. ก้มศีรษะไปข้างหน้าเล็กน้อย

3. บีบน้ำเกลือเข้าทางรูจมูกข้างหนึ่ง ให้น้ำเกลือไหลออกทางรูอีกข้างหรือออกทางปาก

4. สลับทำอีกข้างหนึ่ง

5. สั่งน้ำมูกเบา ๆ หลังล้าง ห้ามสั่งแรงเกินไปเพราะอาจดันน้ำเข้าไปในหู
   
   

ความถี่ในการล้าง

• ล้างวันละ 1-2 ครั้ง หรือบ่อยกว่านี้หากมีน้ำมูกมาก

• สามารถทำต่อเนื่องจนกว่าอาการจะดีขึ้น

• จะล้างช่วงเช้า  หรือเย็นก็ได้ ตามสะดวก  แต่ให้ระวังหลังล้างจะมีน้ำไหลออกจากจมูกได้ หากต้องเข้าประชุมหรือมีการพบเจอผู้คนให้งดล้างไปก่อน

ข้อควรระวัง

• ห้ามใช้น้ำประปาโดยตรง ควรใช้น้ำเกลือที่สะอาดและปลอดเชื้อ

• หากมีอาการปวดหู เวียนศีรษะ หรือเจ็บมากขณะล้าง ควรหยุดและพบแพทย์

วิรัช จิตสุทธิภากร